Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Türk iktisadının ikinci çeyrek büyüme sayılarını kıymetlendiren Aydın Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Lideri Fevzi Çondur, Türkiye iktisadı büyüme trendini sürdürürken tarım kesiminde daralmanın telaş oluşturduğuna dikkat çekerek tahlil tekliflerinde bulundu. Çondur, tarıma dayalı sanayi ve ihracat odaklı modele sürat verilmesi gerektiğini vurguladı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2025 yılının ikinci çeyrek büyüme sayılarını açıkladı. Buna nazaran Türkiye iktisadı yılın ikinci çeyreğinde yüzde 4,8 büyüme kaydederek büyüme trendini üst üste 20’nci çeyreğe taşıdı. Lakin, iktisattaki genel büyümenin tersine tarım dalı daralma eğilimini sürdürdü. Yılın birinci çeyreğinde yüzde 2,0 küçülen dal, ikinci çeyrekte de yüzde 3,5 oranında daraldı. Türkiye iktisadının yılın ikinci çeyreğinde yüzde 4,8 büyüme kaydettiğini belirten Aydın Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Lideri Fevzi Çondur, “2025 yılının ikinci çeyreğinde inşaat dalı yüzde 10,9’luk büyümeye imza atarken, bilgi ve irtibat faaliyetleri yüzde 7,1, sanayi dalı yüzde 6,1, ticaret, ulaştırma, konaklama ve yiyecek hizmetleri yüzde 5,6, mesleksel, idari ve dayanak hizmet faaliyetleri yüzde 5,4, eser üzerindeki vergiler eksi sübvansiyonlar yüzde 3,0, finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 2,6, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 2,6 ve başka hizmet faaliyetleri yüzde 2,1 arttı. Hane halkı kesin tüketim harcamaları 2025 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 5,1 artış gösterirken, mal ve hizmet ihracatı 2025 yılı ikinci çeyreğinde yüzde 1,7, ithalatı ise yüzde 8,8 arttı” diye konuştu.
“Tarımsal girdi maliyetleri ve iklim riskleri”
Fevzi Çondur, Türkiye iktisadının genel büyümesine karşın tarım kesiminde yaşanan daralmanın dikkatle takip edilmesi gerektiğini vurgulayarak “Üreticimizin temel girdilerinde (gübre, tohum, yakıt vb.) maliyetler önemli biçimde arttı. Lakin eser fiyatları tıpkı oranda yükselmedi. Bu durum çiftçilerimizi sıkıntı durumda bırakıyor. Bu durum, üreticilerin üretimden uzaklaşmasına yol açıyor. Ayrıyeten son yıllarda tesirini artıran kuraklık ve Nisan ayında yaşanan don olayları ziraî üretimi olumsuz etkiledi. Türkiye, son 60 yılın en şiddetli kuraklığıyla karşı karşıya. Bu süreç bilhassa tahıl, zerzevat ve meyve üretiminde önemli kayıplara neden oldu. Kimi bölgelerde buğday randımanları yarı yarıya düştü, meyve hasatlarında dramatik kayıplar yaşandı” dedi.
“Tarımdaki yapısal sıkıntılar ve takviye ihtiyacı”
Tarım kesiminde yaşanan küçülmenin yapısal sebeplerine de dikkat çeken Çondur, “Türkiye’de sulamanın büyük bir kısmı yüzeysel metotlarla yapılıyor ve bu da önemli su kayıplarına yol açıyor. Ziraî üretim planlama süreçlerinde yaşanan belirsizlikler, üreticilerimizin inancını zedeliyor. Destekleme modellerindeki sık değişiklikler uzun vadeli yatırım kararlarını zorlaştırıyor. Mevcut takviye düzeneklerinin alana gereğince süratli ve yaygın formda yansımaması, bilhassa küçük ölçekli üreticilerin kırılganlığını artırıyor. Çiftçilerimizin hem yüksek maliyetler hem de iklim değişikliğinin olumsuz tesirleri karşısında üretimden uzaklaşmaması için tarımın kararlılıkla desteklenmesi gerekiyor. Ayrıyeten, değişen iklim kurallarına uyumlu eser desenlerinin planlanması büyük kıymet taşıyor” diye konuştu.
“Tarımsal üretim ve ihracat odaklı strateji vurgusu”
Çondur, Türkiye’nin ziraî potansiyeline dikkat çekerek, artan global besin talebi karşısında ziraî üretimin stratejik değerini hatırlatıp, “Dünyada inançlı ve sağlıklı besine olan talep her geçen gün artıyor. Bu çerçevede ekonomi idaremizin ziraî üretimi güçlü formda desteklemesi, tarıma dayalı endüstriye ve ihracat odaklı bir modele sürat vermesi gerektiğini düşünüyoruz” tabirlerini kullandı. – AYDIN
About The Author
More Stories
Kazak Milyarder Alijan Ibragimov’un Ailesinin Mega Yatı Fethiye’de Demirledi
Aydın’da Tarihi Eserler ve Uyuşturucu Husus Ele Geçirildi
Aydın’da Uyuşturucu Alışverişine Polis Baskını